Refuseniks

P. Buwalda

Door de communistische heersers in de Sovjet Unie werden joden, net als door de Tsaren, gediscrimineerd en als tweederangs burgers behandeld. Geen wonder dat velen na de stichting van de staat Israël, gingen denken aan vertrek naar wat zij als hun thuisland beschouwden. Maar de communisten dachten daar anders over Zij begonnen pas uitreisvergunningen af te geven na 1970, toen er behoefte ontstond aan Westerse technologie en kredieten. Ook toen nog werd echter aan velen een vergunning geweigerd. Daardoor werden duizenden joden tot 'Refuseniks', geweigerden, die soms vele jaren in miserabele omstandigheden moesten wachten voor ze konden vertrekken. Hun standvastigheid en niet zelden heldenmoed leverde bewondering en steun op in de westers wereld.

Nederland heeft bij deze kwestie een onze ambassade in Moskou van 1967 tot 1991 de Israëlische belangen behartigde. Anderzijds werden in ons land veel acties georganiseerd tot ondersteuning van de slachtoffers. Piet Buwalda, die als ambassadeur in Moskou zelf nauw bij deze kwestie betrokken is geweest, vertelt over dit alles in een meeslepend boek dat reeds in de VS is verschenen en nu ook voor de Nederlandse lezer beschikbaar komt.