Het concrete is het wezenlijke

Geert van Dijk

Geloven is iets tussen God en mens. Daarbij speelt onvermijdelijk de
persoonlijke ervaring een rol. Om objectieve geloofszekerheid te krijgen,
kan men zich tegen het subjectieve verzetten. Maar heeft zo'n poging kans
van slagen?

In de jaren dertig van de twintigste eeuw probeerde de gereformeerde
schoolmeester Antheunis Janse uit Biggekerke het geloof te bevrijden van
wat vaak bevinding wordt genoemd. Janse wees onvermoeibaar op de
betrouwbare beloften van Gods verbond: men moest het niet zoeken in
het drijfzand van de ervaring. Janse is omstreden door zijn oproep om in
de Tweede Wereldoorlog de Duitse bezetter te gehoorzamen als de wettige
overheid. Verder speelde hij een rol in de aanloop naar de Vrijmaking van
1944. Mede daardoor was binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
en de Nederlands Gereformeerde Kerken 'beleving' jarenlang een beladen
term. Verrassend genoeg blijkt dat Janses benadering juist sterk gekleurd
was door zijn persoonlijke ervaringen.

Geert van Dijk (1968) is predikant in de Nederlands Gereformeerde Kerk
van Sliedrecht. Hij promoveerde op deze studie aan de Theologische
Universiteit te Apeldoorn.